TAJUK 8: Kaedah Penilaian Bahasa

1.  Penilaian Melalui Projek
2.  Penilaian Melalui Kertas Kerja

 Penilaian Melalui Projek

      Projek adalah satu aktiviti pembelajaran yang dijalankan dalam satu tempoh masa yang tertentu. Ia biasanya melibatkan aktiviti pengumpulan serta analisis data dan penyediaan satu laporan.

      Dalam konteks kurikulum sekolah, projek bermaksud tugasan yang dilakukan secara amali. Ia boleh dijalankan secara individu atau secara berkumpulan dan dilaksanakan dalam satu jangka masa yang munasabah.

      Projek membolehkan pelajar mengintegrasikan pengetahuan serta kemahiran interpersonal dalam melaksanakan tugasan. Penilaian sama ada penilaian guru, kendiri atau rakan sebaya dijalankan pada setiap tahap proses iaitu dari tahap projek mula dirancang sehinggalah ke tahap hasil disiapkan.

      Instrumen yang digunakan boleh berbentuk kontrak , rubrik, senarai semak, sekala kadar dan lain-lain Projek dibuat berdasarkan penguasaan pengetahuan, kebolehan berfikir secara reflektif dan berketrampilan tentang sesuatu perkara mengikut bidang masing-masing.

Ciri-ciri Penilaian Projek:
1. Projek/tugasan mempunyai pelbagai reka bentuk iaitu bentuk lisan, visual, dan kinestetik.
2. Ia menggunakan jangka masa yang panjang.
3. Menunjukkan peranan sebenar dalam situasi sebenar.
4. Murid-murid dibenarkan untuk membina penyelesaiaan alternatif.Tiada didapati satu jawapan yang benar.
5. Murid-murid dikehendaki melibatkan diri sacara aktif sama ada memyediakan projek atau dalam kumpulan koperatif.
6. Murid-murid boleh menjalankan projek secara individu atau berpasukan.
7. Sintesis pengetahuanyang dikumpul dan menilai pembelajaran.
8. Peluang menilai murid-murid dalam kreativiti, kemahiran merancang, integrasi pengetahuan, kebolehan membuat tugasan bersama orang lain.
9. Murid-murid menunjukkkan kebolehan mengkaji atau membentuk sesuatu.
10. Murid-murid melaksanakan dan menghasilkan sesuatu.
11. Murid-murid mengamalkan kemahiran berfikir dan menyelesaikan masalah.
12. Murid-murid melakukan aktiviti bermakna.


Tujuan
Sebagai satu aktiviti pembelajaran, projek membawa tujuan berikut:
1. Menggalakkan murid-murid bekerjasama dan menerima tanggungjawabnya.
2. Memberi kebebasan kepada murid-murid untuk menunjukkan kreativiti dan inovasi.
3. Memberi peluang menggunakan bahan sumber yang terdapat di luar bilik darjah.
4. Memotivasikan murid-murid untuk belajar.
5. Memberi peluang pelajar memainkan peranan sebagai pemimpin
6. Membenarkan pelajar menentukan peranan
7. Membolehkan pelajar yang mempunyai minat dan kebolehan yang sama
bekerja dalam satu kumpulan mengikut kadar yang sesuai dengan
kemampuannya
8. Membantu murid-murid mengesan bidang kelebihannya dan menggunakan kelebihan ini sebaik mungkin.

Jenis-jenis Penilaian Projek:
1. Latihan atau soalan “open-ended” untuk murid-murid meneroka secara lisan atau bertulis.(main peranan)
2. Extended tasks assignment seperti menulis puisi,melaksanakan dan menerangkan keputusan ujikaji, membina model.
3. Portfolio seperti koleksi tugasan berdasarkan prestasi.
4. Tugasan prestasi seperti drama,lakonan,persembahan , poster atau model.

Langkah-langkah Penilaian Melalui Projek;

 
Langkah 1:Menentukan tajuk dan skop Projek

Langkah 2: Menjalankan penilaian awal projek

Langkah 3 : Melaksanakan strategi

Langkah 4 : Memproses Maklumat

TAJUK 7: Kaedah Penilaian Bahasa

1.    Penilaian Melalui Kontrak Pembelajaran

2.    Penilaian Melalui Soal Jawab

PENILAIAN MELALUI KONTRAK PEMBELAJARAN

      Dikenali juga sebagai perjanjian pembelajaran kontrak yang dibuat antara guru dan pelajar. Persetujuan / kontrak antara guru dengan murid (individu / kumpulan) berhubung dengan sesuatu tugasan secara bertulis. Ia meliputi kriteria-kriteria yang berkaitan dengan tugas berkenaan iaitu ;

• Bentuk akhir tugasan dihasilkan - tahap manakah tugasan itu perlu disiapkan.
• Bagaimana tugasan itu akan dilaksanakan - adakah secara individu / kumpulan.
• Jika berkumpulan, bagaimanakah input yang diharapkan dari setiap individu yang terlibat.
• Berapa lama dan bilakah tugasan tersebut perlu disiapkan.
• Konsikuen yang akan diterima oleh pihak yang gagal memenuhi/mematuhi kontrak tersebut.

      Kontrak biasanya ditandatangani apabila kedua-dua pihak telah bersetuju dengan syarat-syarat/kriteria-kriteria yang telah ditetapkan.

      Fungsi kontrak pembelajaran

• Pelajar mengenalpasti dan merekod.
• Menetapkan objektif dan matlamat pembelajaran kendiri.
• Mengenalpasti kaedah-kaedah yang akan diambil untuk mencapai matlamat tersebut.
• Menetapkan jangka masa pelaksanaan untuk penghasilannya.
• Menentukan bagaimana dan pada tahap mana pencapaian matlamat pembelajaran / tugasan akan dinilai.
• Membantu pelajar membuat refleksi bukan sahaja pada akhir tugasan tetapi juga pada sepanjang proses kerjayanya iaitu dari awal hingga hasil terakhir.

       Konsep
Kontrak Pembelajaran atau dikenali sebagai Perjanjian Pembelajaran merupakan persetujuan atau kontrak yang dibuat antara guru dengan pelajarnya (secara individu/kumpulan) berhubung dengan tugasan yang dibuat secara bertulis. 
Persetujuan meliputi kriteria-kriteria yang berkaitan dengan tugasan seperti :- 
• Bentuk akhir tugasan dihasilkan 
• Bagaimana tugasan dihasilkan (individu atau kumpulan?) 
• Tempoh menyiapkan tugasan/tarikh tugasan dihantar kepada guru 
• Kaedah penilaian dibuat (secara proses atau hasil akhirnya sahaja) 
• Tindakan/akibat yang akan diterima oleh pihak yang gagal mematuhi kontrak
Kontrak biasanya ditandatangani oleh kedua-dua pihak yang bersetuju dengan syarat-syarat atau kriteria yang disenaraikan.

      Fungsi kontrak pembelajaran

Kontrak pembelajaran penting dalam pembelajaran untuk membolehkan pelajar :- 
• mengenal pasti dan merekod objektif dan matlamat pembelajaran kendiri
• kaedah yang akan diambil untuk mencapai matlamat jangka masa pelaksanaan  

  dan penghasilannya
• bukti menunjukkan objektif tercapai
• bagaimana dan pada tahap mana hasil pembelajaran akan dinilai
• Memberi peluang pelajar menentukan matlamat pembelajaran masing-masing  

  mengikut minat dan keupayaan sendiri
• Menghasilkan kerja yang terancang
• Membantu pelajar membuat refleksi sepanjang proses kerjanya 

      BAGAIMANA KONTRAK PEMBELAJARAN DIGUNAKAN ? 
Kontrak pembelajaran digunakan dengan pelbagai cara, antaranya:-

1. Penilaian objektif tugasan
• Objektif ditentukan oleh guru sementara pelajar menetapkan pelaksanaannya   ATAU
• Beberapa set objektif disarankan oleh guru, pelajar memilih mana-mana yang  

       difikirkan sesuai ATAU
• Pelajar merangka beberapa objektif, dan kemudian pilih mana-mana paling sesuai

       dengan persetujuan guru

2. Hasil Pembelajaran
• Pelajar bertanggungjawab terhadap strategi pembelajaran, bentuk tugasannya (sama ada dalam bentuk portfolio, laporan kajian, rencana dll)
• Jenis atau bentuk hasil pembelajaran telah ditentukan oleh guru 

3. Penilaian
• Pelajar menyatakan gred yang diharapkan dan sistem pengredan untuk keseluruhan proses pelaksanaan tugasan ATAU
• Gurum menentukan sistem pengredan untuk kaedah penilaian keseluruhan proses pelaksanaan tugasan ATAU
• Gred akhir dibincang dan dipersetujui antara guru dan pelajar berdasarkan kriteria yang ditentukan ATAU
• Penilaian dibuat oleh pelajar dan rakan sebaya. Guru hanya memantau penilaian tersebut untuk menjamin kesahan dan kebolehpercayaannya.

      Format / bentuk kontrak
Kontrak pembelajaran dibuat dalam pelbagai bentuk mengikut keperluan tugasan dan pihak yang terlibat. Kontrak boleh dibuat secara formal, dimana prosedurnya dinyatakan dengan jelas dan rapi. Ia boleh juga dibuat secara tidak formal,tetapi terancang dan jelas.

PERINGATAN:
Dalam kontrak pembelajaran, penilaian selalunya berpusatkan pelajar, sementara penggredan perlu dikawal oleh guru. Senarai semak bagi butiran yang hendak dinilai, dan bagaimana penggredan dibuat perlu dilampirkan dan persetujui oleh pihak yang terlibat.

PENILAIAN MELALUI SOAL JAWAB

·               Ia membawa maksud seorang guru akan dapat menilai murid-muridnya melalui soal jawab yang dilaksanakan di dalam kelas.

·         Sesi soal jawab yang dilaksanakan selepas sesuatu sesi pengajaran dan 
pembelajaran bertujuan untuk mengetahui sejauh manakah kefahaman murid  tentang pelajaran yang telah diajar.

·         Melalui soal jawab juga membolehkan guru mengetahui kelemahan murid dalam sesuatu topik / tajuk pelajaran.

·         Kemudian, guru akan mencari jalan penyelesaian terhadap masalah tersebut.

·         Melalui aktiviti soal jawab, guru dapat mengetahui sama ada muridnya dapat mengetahui setiap topik yang guru tersebut ajarkan.

·         Tujuan : agar murid memeahami serta mengikujti segala topik yang sedang diajarkan oleh guru.

TAJUK 6: Kaedah Penilaian Bahasa

1)    Penilaian Melalui Portfolio.

2)    Penilaian Melalui Pemerhatian

Portfolio

Apakah portfolio?

·         Satu kaedah yang digunakan untuk mengumpul dan merekodkan bukti pencapaian pelajar dalam satu jangka masa yang dipersetujui

·Ciri-ciri portfolio.

Ø  Dokumentasi berstruktur yang memerlukan pelaksanaan perancangan dan penilaian yang teliti.

Ø  Proses pembelajaran secara portfolio dijalankan secara kolaboratif untuk mencapai kefahaman dan mendokumentasikan pemikiran secara kritis dan kreatif serta pemilihan maklumat dari fakta dari peringkat awal hingga akhir.

Ø  Menggalakkan pembelajaran secara interaktif melalui kerjasama dan bantuan daripada pelbagai pihak.

Ø  Kandungan portfolio terdiri daripada maklumat secara urutan dan mestilah logik.

Ø  Portfolio bersifat reflektif yang dirangsang melalui persoalan

Penilaian Portfolio

      Penilaian berbentuk lebih terbuka (broad based) dan seimbang.

      Tugasan portfolio dapat dipantau melalui peta perkembangan pelajar yang boleh dinilai melalui bukti-bukti lain.

      Proses penilaian perlu dijalankan secara berterusan supaya dapat mencerminkan perkembangan pelajar dari semasa ke semasa mengikut kriteria yang telah dipersetujui bersama.

Jenis-jenis Portfolio yang boleh dibina.

1. Porfolio kerja harian

2. Portfolio hasil terbaik

3. Portfolio dokumen.

1.    Portfolio Kerja Harian

      Bahan yang dikumpul untuk menghasilkan tugasan dalam satu jangka waktu yang diberikan.

Contohnya; Proses perkembangan idea dijalankan secara harian untuk menghasilkan lukisan yang mempunyai ciri-ciri berikut.

2.    Portfolio Hasil Terbaik

      Dipilih bersumberkan hasil terbaik daripada portfolio kerja harian

      Berbentuk sumatif

 Contohnya;

Hasil lukisan yang terbaik daripada bebrapa lukisan yang dibuat dan dikumpulkan di dalam folio kerja terbaik.

3.    Portfolio Dokumen

      Hasil tugasan kecil yang dijalankan semasa mengumpul bahan pada satu jangka masa tertentu untuk menyempurnakan kerja tugasan.

· Contohnya;

Hasil lukisan daripada warna tersebut.

Kegunaan Portfolio

Ø  Membolehkan guru menggunakan bukti portfolio bersama rekod anekdot guru untuk membuat penilaian secara holistik.

Ø  Mengekalkan galakkan pelajar untuk mengawal dan memantau perkembangan pelajar

Ø  Membolehkan guru memantau perkembangan pembelajaran pelajar dengan menggunakan peta perkembangan.

Ø  Mempelbagaikan bukti penilaian seperti rekod pemerhatian dan penilaian, nota anekdot, rekod pelaksanaan tugaan dan kadar pencapaian hasil kerja pelajar.

Ø  Membolehkan penilaian dalam bidang afaktif tentang usaha dan aplikasi dapatan melalui pemerhatian tingkahlaku, pengelibatan dalam kelas, inisiatif, kerjasama, ketabahan dan komitmen sewaktu membina portfolio.

Perancangan Portfolio

Menyenaraikan beberapa perkara penting sebelum membuat portfolio:

1. Tentukan tujuan pembinaan, ciri-ciri portfolio dan jenis portfolio yang dikehendaki.

2. Kenalpasti isi kandungan portfolio.

3. Pemilihan isi kandungan dan bahan isi kandungan portfolio.

4. Penilaian portfolio dari segi kaedah penilaian samada secara keseluruhan, kumpulan, individu, termasuklah kriteria yang dipakai untuk menilai portfolio.

Bagaimana Portfolio dinilai?

Ø  Portfolio dinilai berdasarkan konsep perkembangan pembelajaran yang berterusan.

Ø  Fokus kepada aspek perkembangan pengetahuan dan perkembangan kefahaman.

Ø  Peta perkembangan pelajar boleh digunakan bagi memberi gambaran perkembangan yang lebih menyeluruh bermula awal pembinaan portfolio sehingga tugasan tersebut selesai.

·

·

Merekod Penilaian Portfolio

• Terdapat dua cara merekod penilaian portfolio iaitu menggunakan skala dan menggunakan kaedah senarai semak.
• Penilaian awal – penilaian merentasi tugasan bertulis mengikut kriteria dengan skala – senarai ciri-ciri paling penting – penetuaan gred.

Kriteria penilaian

1. Struktur dan organisani
2. Strategi pengurusan
3. Variasi isi yang sesuai
4. Struktur ayat dan gaya bahasa
5. Senaraikan ciri. Ini akan menentukan markah portfolio, tentukan wajaran markah bagi setiap ciri.
6. Mengambil kira markah yang diberikan kepada tiap-tiap peringkat dan bukti-bukti lain setiap nota anekdot dan refleksi pelajar.
7. Skala berkadar atau berkala boleh digunakan.

Penilaian Melalui Pemerhatian

Ø  Pemerhatian secara berterusan dan mengikut jangka masa waktu yang diperlukan atau ditentukan bagi membantu guru dalam mendapatkan maklumbalas tentang keberkesanan P&P.

Ø  Meliputi aspek kognitif , afaktif dan psikomotor.

Ø  Boleh guna senarai semak, rekod anekdot, dan rekod profile.

Ø  Pemerhatian berlaku antara guru, dan antara pelajar dengan pelajar.

Ø  Pemerhatian juga dibuat oleh guru terhadap keberkesanan bahan dan komunikasi pelajar dengan bahan dan pelbagai situasi persekitaran.

· Perkara yang perlu diambil semasa dibuat pemerhatian;

1. Kualiti Pemerhatian

2. Bentuk perancangan

3. Merekod penilaian pemerhatian

4. Jenis Pemerhatian

5. Strategi pelaksanaan

6. Fungsi penilaian melalui pemerhatian.

Kualiti Pemerhatian

Ø  Pengetahuan mendalam dalam bidang tugasnya dan perihatin dengan persekitarannya.

Ø  Guru perlu peka terhadap perubahan yang berkaitan dengan bahan.

Ø  Yakin dengan keputusan yang dibuat dan keputusan yang diambil.

Ø  Ikhlas dan jujur serta adil dalam membuat keputusan yang diambil terhadap sesuatu.

Ø  Tekal dan stabil dalam penilaiannya.

··

Bentuk Perancangan

§  Menyediakan alat yang releven dan menentukan kaedah untuk mentadbirnya

§  Menetukan teknik menganalisis, mentafsir, merekod dan melapor.

§  Merangka tindaksusul yang akan dijalankan mengikut konsekuan yang dijalankan daripada pemerhatian.

Merekod penilaian pemerhatian

§  Rekod pemerhatian harus menggambarkan perubahan tingkahlaku secara tersusun dari segi:

a) Pendekatan, kaedah individu atau berkumpulan

· Semasa menjalankan pemerhatian dan hasil pendekatan atau pengubahsuaian cara pelaksanaan perlu direkod dengan jelas

b) Menjalankan Tugasan

· Cara individu mengendalikan tugasannya dan setiap hasil yang diperoleh dihurai dengan tepat .

c) Cara merekodkan dapatan dan rumusan

· Dapatan dan rumusan hendaklah direkod mengikut urutan yang betul.

d) Tindakan Susulan

· Rekod pemerhatian hendaklah juga jelaskan tindakkan susulan hasil yang akan dicapai.

Rekod anekdot

§  Boleh digunakan untuk menialai kecekapan atau kecerdasan individu dalam bidang tertentu seperti berikut:

1. Kecekapan linguistik (bidang bahasa)

2. Melihat kecekapan dalam bidang-bidang tertentu

3. Muzik

4. Kecekapan (body khanisthetic)

5. Kecekapan intrapersonal

6. Kecekapan interpersonal

Kecekapan Linguistik

§  Keupayaan menggunakan bahasa untuk memperoleh sesuatu , untuk menambat hati, menyakinkan dan merangsang.

Melihat Kecekapan dalam bidang-bidang tertentu.

§  Keupayaan memanipulasikan objek atau simbol untuk meneroka corak, kategori dan perkaitan dan kebolehan membuat eksperimen secara terkawal dan terancang.

Muzik

§  Keupayaan mencipta muzik dan mengubah lagu.

Kecekapan (body khanisthetic)

§  Berkemahiran sukan, seni lakon, seni tari atau seni lukis.

 

Kecekapan Intrapersonal

§  Keupayaan memahami perasaan dan emosi diri.

Kecekapan interpersonal

§  Keupayaan memahami dan bergaul dengan orang lain.

Jenis pemerhatian

Mengikut tujuan dan aspek yang hendak diperhatikan atau dinilai iaitu:

I. Memerhati sesuatu perlakuan tanpa mebuat tafsian (interpretation) dab tanggapan (judgement). Melaporkan apa saja yang dilihat. Tafsiran bukan untuk penilaian semasa.

II. Memerhati apa-apa yang telah dirancang dan secara “open ended”. Menilai kemahiran, pengetahuan dan perlakuan.

III. Memerhati untuk jangka pendek atau jangka panjang. Penilaian dalam bentuk sekuense.

Strategi Pelaksanaan.

I. Secara berterusan mengikut keperluan yangbtelah dikenalpasti/ dirancang.

II. Menggunakan senarai semak.

III. Tindakkan susulan terhadap hasil pemerhatian

IV. Jangka masa pemerhatian hendaklah sesuai dengan kaedah dan keperluan

V. Maklum balas diperolehi daripada guru dan pelajar.

VI. Refleksi tentang pengalaman bahan dikategorikan sebagai pemerhatian.

Fungsi Pemerhatian

§  Guru berpeluang memerhati perkembangan psikomotor, kognitif dan objektif pelajar.

§  Guru membuat penilaian kendiri terhadap keberkesanan p&p sebagai penyampai maklumat, tutor, pemudah cara dan pendidik.